Jedyny w strukturach polskiej Policji. Dwudziestolecie Wydziału Ochrony Placówek Dyplomatycznych Komendy Stołecznej Policji - Aktualności - Komenda Stołeczna Policji

Początki Wydziału

13 lutego 2001 roku Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji – Marek Biernacki zwrócił się do Komendanta Głównego Policji – generalnego inspektora Jana Michny z pismem polecającym przejąć przez Komendę Stołeczną Policji ochronę placówek dyplomatycznych. Stosowna Decyzja w tej sprawie została wydana 30 marca 2001 r. Zapisano w niej, że Komendant Stołeczny Policji z dniem 1 sierpnia 2001 r. przejmie ochronę siedzib przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych innych państw oraz rezydencji ich kierowników.

13 kwietnia 2001 r. do organizacji Wydziału został powołany pełnomocnik nadkomisarz Paweł Kupiecki. Miał on opracować harmonogram prac dotyczący przejęcia obiektów i sprzętu, który będzie niezbędny do funkcjonowania Wydziału. Jego zadaniem było również opracowanie struktury organizacyjnej i zakresu działania Wydziału. I tak od 1 czerwca 2001 r. Wydział zaczął działać. Oficjalne zadania ochrony placówek dyplomatycznych policjanci rozpoczęli 1 sierpnia 2001 r. Dzień wcześniej jednak służbę pełnili wspólnie z kończącymi ochronę funkcjonariuszami BOR.

Konwencja Wiedeńska a zadania Wydziału

Zadania, które wykonują policjanci Wydziału Ochrony Placówek Dyplomatycznych opierają się na wytycznych zawartych w Konwencji Wiedeńskiej o Stosunkach Dyplomatycznych z 18 kwietnia 1961 r. oraz na Konwencji Wiedeńskiej o Stosunkach Konsularnych z 24 kwietnia 1963 r. W związku z tym głównym zadaniem Wydziału jest zapewnienie ochrony placówek dyplomatycznych, konsularnych, przedstawicielstw organizacji międzynarodowych oraz rezydencji ich kierowników znajdujących się w rejonie działania Komendy Stołecznej Policji.  

Powstanie Wydziału a 11 września 2001 r.

Wydarzenia z 11 września 2001 r. przypadły na początek funkcjonowania Wydziału i całkowicie zmieniły charakter zadań związanych z ochroną placówek dyplomatycznych. Pojawiły się obawy, że również i nasz kraj, a szczególnie stolica mogły stanowić dogodny cel do przeprowadzenia ataku terrorystycznego.

Dlatego po 11 września 2001 r. policjanci WOPD KSP w ramach zadań w trakcie ochraniania obiektów dyplomatycznych i konsularnych mieli w sposób szczególny zwracać uwagę na możliwość wystąpienia w każdej chwili zamachu o charakterze terrorystycznym oraz na próby podłożenia ładunków wybuchowych, jak również dostarczenia do ochranianych obiektów przesyłek niewiadomego pochodzenia.

Po 11 września wśród personelu dyplomatycznego pojawiły się obawy o swoje bezpieczeństwo, jak również wzrosło poczucie zagrożenia.

Zasada równego traktowania wszystkich misji

Zgodnie z Regulaminem Komendy Stołecznej Policji Wydział Ochrony Placówek Dyplomatycznych ma zapewnić ochronę siedzibom przedstawicielstw dyplomatycznych obcych państw, urzędów konsularnych, przedstawicielstwom organizacji międzynarodowych korzystających z przywilejów dyplomatycznych i rezydencji szefów tych placówek poprzez właściwe pełnienie służby patrolowej i ochronnej, a także utrzymywanie bieżących kontaktów z przedstawicielami ochranianych misji dyplomatycznych co do sposobu ochrony. Policjanci Wydziału mają zapewnić ochronę pomieszczeń misji przed jakimkolwiek wtargnięciem na ich teren lub wyrządzeniem szkody , a także zapobiegać zakłóceniom funkcjonowania misji lub uchybieniu jej godności.

Ważną kwestią jest zasada równego traktowania wszystkich misji dyplomatycznych, których obecnie jest w Warszawie 221: 95 to Ambasady, 91 to rezydencje kierowników misji dyplomatycznych oraz 35 to misje stanowiące przedstawicielstwa państwowe i międzynarodowe. Obiekty te zlokalizowane są pod 199 adresami.

Trudności w ochronie misji dyplomatycznych

Ochraniane przez policjantów WOPD obiekty misji dyplomatycznych są zlokalizowane na terenie całej Warszawy, dlatego zapewnienie im jednakowej ochrony niesie za sobą wiele trudności. Często zdarza się również, że siedziby poszczególnych przedstawicielstw od czasu do czasu zmieniają swoją lokalizację. W tej sytuacji konieczne jest zmodyfikowanie realizowanego systemu ochrony, rozpoznanie ewentualnych zagrożeń w nowym miejscu placówki i wypracowanie rozwiązań, które podniosą bezpieczeństwo misji. Tutaj pomocna okazuje się współpraca z przedstawicielami misji dyplomatycznych, którzy odpowiadają za wewnętrzną ochronę obiektów.

Wraz ze wzrostem zagrożenia bezpieczeństwa nie można niestety wypracować trwałego modelu pracy policjantów WOPD. Zarówno kierownictwo, jak i funkcjonariusze Wydziału muszą liczyć się z ciągłymi zmianami.

Polityka prowadzona na arenie międzynarodowej, zaangażowanie w działania militarne, wydarzenia sportowe, a także pobyt ważnych osób tzw. VIP-ów w ochranianym obiekcie sprawia, że bezpieczeństwo jednych obiektów może być bardziej zagrożone od innych. W takim przypadku policjanci muszą podejmować takie działania, aby być przygotowanym na różne scenariusze. Najważniejsze pozostaje równe traktowanie wszystkich przedstawicielstw, z równą i należytą powagą, niezależnie od potencjału danego kraju, jego zaangażowania na arenie międzynarodowej, czy uczestnictwa w sojuszach o charakterze militarnym i gospodarczym. – podkreśla naczelnik Wydziału Ochrony Placówek Dyplomatycznych, mł. insp. Norbert Kalbarczyk.

System służby. Współpraca z Protokołem Dyplomatycznym MSZ

Wydział Ochrony Placówek Dyplomatycznych liczy 190 policjantów, którzy ochraniają obiekty dyplomatyczne oraz policyjne całodobowo. Zapewnienie bezpieczeństwa siedzibom misji dyplomatycznych odbywa się w porozumieniu z Protokołem Dyplomatycznym Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP. Policjantów wydziału w ich służbie wspierają skierowani do ochrony funkcjonariusze OPP w Warszawie. Służba opiera się na posterunkach stałych, patrolach pieszych i patrolach zmotoryzowanych.

Policjanci w czasie pełnionej służby mają bezpośredni kontakt z pracownikami wewnętrznej ochrony misji dyplomatycznych. To oni na bieżąco informują funkcjonariuszy o sytuacjach, które mogą mieć wpływ na bezpieczeństwo danej misji. Przekazywane przez nich kwestie mogą mieć wpływ na politykę naszego i reprezentowanego przez misję kraju.

Kierownictwo WOPD uczestniczy też w spotkaniach z przedstawicielami misji dyplomatycznych, podczas których poruszane są sprawy dotyczące bezpieczeństwa oraz opracowywane zasady wzajemnej współpracy. Dzięki temu obie strony mogą wymienić się opiniami i sugestiami.

Protokół Dyplomatyczny to pierwsze źródło informacji dla Wydziału. Przede wszystkim o planowanych przed przedstawicielstwami zgromadzeniach publicznych, a także uroczystościach zaplanowanych w rezydencjach misji. Przekazuje też informacje o zmianach siedzib i terminach zakończenia misji dyplomatycznej w Polsce danego dyplomaty. – zaznacza naczelnik.

Udział w ważnych wydarzeniach

Codzienną służbę związaną z ochroną placówek dyplomatycznych urozmaicają policjantom WOPD różnego rodzaju imprezy o charakterze międzynarodowym odbywające się w Warszawie oraz wizyty znanych osobistości.

Na uwagę zasługują Finały Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2012, kiedy policjanci Wydziału całodobowo wzmacniali ochronę przedstawicieli państw, których drużyny uczestniczyły w EURO. Ponadto Szczyt NATO 2016 z udziałem Prezydenta Barack’a Obamy, kiedy szczególną uwagę zwracano na ochronę Ambasady USA i wizyta w Polsce Prezydenta USA Donalda Trumpa i związane z nią zabezpieczenie wyznaczonych obiektów dyplomatycznych.

Niewątpliwie do zaszczytnych i ważnych zabezpieczeń realizowanych przez policjantów WOPD należy pielgrzymka Papieża Benedykta XVI do Polski i jego wizyta w Nuncjaturze Apostolskiej ochranianej przez policjantów Wydziału.

Współpraca z innymi służbami

Informacja to bezpieczeństwo, dlatego współpraca z innymi służbami na polu przekazywania informacji ma istotne znaczenie dla funkcjonowania Wydziału. Im ich więcej, tym większe prawdopodobieństwo wyeliminowania potencjalnego zagrożenia. Dlatego WOPD współpracuje z jednostkami i komórkami organizacyjnymi KSP oraz innymi służbami, których działania są ukierunkowane na zapewnienie bezpieczeństwa.

Współpraca ta ma istotne znaczenie podczas przygotowania zabezpieczenia obiektów dyplomatycznych, w których jest planowana wizyta ważnych osób. – nie ukrywa mł. insp. Norbert Kalbarczyk. Są to najważniejsze osoby w Państwie oraz delegacje państw obcych przebywających na terytorium RP. – kontynuuje naczelnik.

Takich zabezpieczeń jest bardzo wiele. Tylko w pierwszym półroczu 2021 roku policjanci WOPD wzmacniali ochronę obiektów w czasie 15 wizyt delegacji przedstawicieli różnych Państw w randze Ministrów, 3  wizyt Prezydentów i 2 wizyty premierów lub wicepremierów.

Przekazywanie informacji o zagrożeniach w takich sytuacjach pozwala na prawidłowe wykonanie zadań wszystkich służb, w tym Wydziału Ochrony Placówek Dyplomatycznych KSP.

Ochrona obiektów kategorii II

Policjanci Wydziału zgodnie z Regulaminem Komendy Stołecznej Policji z 23 lutego 2021 r. mają również za zadanie ochraniać i dozorować obiekty policyjne, w tym trzy zaliczone do kategorii II, czyli szczególnie ważne dla bezpieczeństwa i obronności państwa. Również i w tym przypadku ochrona odbywa się całodobowo.

W tym przypadku zadania realizują nie tylko policjanci, ale też pracownicy Wydziału. Służbę policyjną wspiera 21 pracowników cywilnych.

Policjant WOPD wizytówką formacji

Służbę w Wydziale Ochrony Placówek Dyplomatycznych może podjąć każdy policjant, którego wykształcenie, umiejętności i przeszkolenie zawodowe będą przydatne do codziennej służby przy ochronie obiektów dyplomatycznych. Ważna jest także znajomość języków obcych, szczególnie języka angielskiego, którym w większości posługują się dyplomaci i pracownicy wewnętrznej ochrony przedstawicielstw.

Ważne, aby przed podjęciem służby w Wydziale policjanci zapoznali się ze specyfiką służby przy misjach dyplomatycznych, dlatego poznają podstawy prawa międzynarodowego, które może być pomocne w codziennej służbie i kontaktach z przedstawicielami korpusu dyplomatycznego. – nie ukrywa naczelnik Kalbarczyk.

Policjanci WOPD to także wizytówka formacji, dlatego wymaga się od nich należytej prezencji oraz taktownego i profesjonalnego zachowania w kontaktach z innymi osobami. Należą do nich dyplomaci, przedstawiciele mediów, ale także osoby, które często w sposób gwałtowny demonstrują przed Ambasadami swoje stanowisko, poparcie bądź niezadowolenie wobec zaistniałej w danym kraju sytuacji.

Bezpieczeństwo misji a ćwiczenia

Sytuacja, jaka zaistniała po 11 września 2001 r. wymusiła na służbach przeprowadzanie na terenie Ambasad ćwiczeń taktycznych, zakładających zaistnienie zdarzeń zagrażających bezpieczeństwu misji dyplomatycznych i życiu osób przebywających na ich terenie.

Tego rodzaju ćwiczenia do tej pory zostały przeprowadzone na terenie Ambasady Kanady, Niemiec, Stanów Zjednoczonych Ameryki, dwukrotnie w Ambasadzie Izraela oraz w rezydencji Ambasadora Państwa Izrael.

Za każdym razem opracowywane są inne scenariusze, by były jak najmniej przewidywalne. Wszystko po to, aby policjanci Wydziału oraz innych  komórek i jednostek KSP, a także innych służb ratowniczych mogli sprawdzić swoje umiejętności i przygotować się do działania w sytuacji najbardziej nieprawdopodobnej i nieprzewidywalnej.

Tekst: Edyta Adamus

Film. mł. asp. Rafał Rutkowski