Pamięci mjr Bolesława Kontryma „Żmudzina”
Dzisiaj przed gmachem Komendy Stołecznej Policji odbyła się uroczystość upamiętniająca 56 rocznicę śmierci majora Bolesława Kontryma ps. „Żmudzin”, oficera Policji Państwowej II RP. Wzięli w niej udział przedstawiciele kierownictwa KSP, władz samorządowych m. st. Warszawy, kombatantów oraz zaproszeni goście.
Uroczystość przed Pałacem Mostowskich, w miejscu gdzie umieszczona jest pamiątkowa tablica upamiętniająca mjr Bolesława Kontryma rozpoczęła się o 11:00. Wzięli w niej udział przedstawiciele kierownictwa Komendy Stołecznej Policji oraz zaproszeni goście, w tym Pani Irena Makowska - podkomendna mjr Bolesława Kontryma, Pan Janusz Okoń – Sekretarz Zarządu Głównego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej oraz przedstawiciel wojewody mazowieckiego Pan Paweł Żurek – Dyrektor Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego.
Postać mjr Bolesława Kontryma ps. "Żmudzin" - oficera Policji Państwowej w II RP jest symbolem pokolenia, które oddało swoje życie za Ojczyznę. Co roku 2 stycznia, w rocznicę śmierci mjr Bolesława Kontryma, przed gmachem Komendy Stołecznej Policji odbywają się uroczystości upamiętniające postać tego wyjątkowego człowieka.
Po złożeniu meldunku przez Dowódcę Kompanii Reprezentacyjnej Policji podinsp. Robertowi Bałdysowi – I Zastępcy Komendanta Stołecznego Policji nastąpił przegląd pododdziału. Na maszt wciągnięta została flaga państwowa, a Orkiestra Reprezentacyjna Policji odegrała hymn.
- W tym miejscu pamięci - jak co roku - składamy hołd ku czci poległych policjantów i żołnierzy. Oddając Im honor i cześć przypominamy o wielkich zasługach i dokonaniach majora Kontryma „Żmudzina” i Cichociemnych dla niepodległej i wolnej Polski. – powiedział w swoim wystąpieniu podinsp. Robert Bałdys, składając również wyrazy podziękowania przedstawicielom kombatantów – Jesteśmy wdzięczni środowisku kombatanckiemu za wyjątkowe zaangażowanie i coroczne uczestnictwo w tej uroczystości. Państwa wytrwałość w okazywaniu czci i honoru dla pamięci poległych jest godna szacunku..
Sekretarz Zarządu Głównego Światowego Związku Żołnierzy AK Janusz Okoń podkreślił zasługi majora Kontryma i jego oddanie Ojczyźnie.
Głos zabrała także Irena Makowska podkomendna mjr. Bolesława Kontryma, która przypomniała zebranym czas Powstania Warszawskiego, gdy zajęte przez oddział „Żmudzina” tereny w warszawskim Śródmieściu, dzięki odwadze, wytrwałości i poświęceniu walczących do samego końca pozostawały w rękach powstańców.
Wystąpienia zakończyły się krótką modlitwą odprawioną przez ks. Józefa Jachimczaka - Kapelana Komendy Stołecznej Policji.
Po okolicznościowych wystąpieniach, w policyjnej asyście złożone zostały wieńce pod tablicą pamiątkową.
Kim był „Żmudzin”? Mjr Bolesław Kontrym ps. „Biały, „Bielski”, „Cichocki”, „Żmudzin” urodził się 27 sierpnia 1898 r. w Zaturcach w powiecie Łuck na Wołyniu, jako syn Władysława Kontryma i Aldony Cichockiej. W domu rodzinnym wychowywany był w atmosferze głęboko patriotycznej i w kulcie walk niepodległościowych.
Od 1909 roku uczył się w Korpusie Kadetów w Jarosławiu nad Wołgą. Naukę przerwał w marcu 1915 r. wstępując ochotniczo do armii rosyjskiej. W grudniu 1915 po ukończeniu przyspieszonego kursu szkoły chorążych w Saratowie zostaje dowódcą oddziału konnych zwiadowców w 127 i 660 pułku piechoty. Otrzymuje wówczas stopień porucznika. W 1921 r otrzymuje przydział na studia do Akademii Sztabu Generalnego w Moskwie. W lutym 1922 nawiązuje kontakt z attache wojskowym w Poselstwie Rzeczypospolitej Polskiej w Moskwie, dostarczając informacje o charakterze wywiadowczym. Wobec zagrożenia ze strony radzieckiego kontrwywiadu nielegalnie przekroczył granicę z polską. W kraju zostaje zweryfikowany w stopniu porucznika. Od czerwca 1923 dowódca plutonu II Batalionu Straży Granicznej. Bolesław Kontrym od lipca 1923 zaczyna służbę w Policji Państwowej. Do wybuchu II wojny światowej pełnił różne funkcje w wielu placówkach policyjnych na Kresach Wschodnich II RP. Internowany 19 września 1939 po przekroczeniu granicy litewskiej i osadzony w obozie w Kołatowie pod Kowlem. W październiku ucieka i dociera do Francji. 28 grudnia 1939 w wojsku polskim zweryfikowany w stopniu porucznika. Bierze udział w bitwie pod Narwikiem. W październiku 1940 r. przedostał się do Wielkiej Brytanii. Zaprzysiężony na rotę Armii Krajowej przeszedł przeszkolenie cichociemnych. We wrześniu 1942 r. zostaje zrzucony do Polski. W Powstaniu Warszawskim kpt „Żmudzin” zostaje dowódcą 4 kompanii w zgrupowaniu Włodzimierza Zawadzkiego „Barkiewicza”. Za zasługi otrzymuje awans do stopnia majora. Po kapitulacji oddziałów powstańczych mjr Bolesław Kontrym przebywał w obozach jenieckich LAMSDORF, FALINGBOSTEL, BERGEN, GROSSBORN i SANDBOSTEL. Po ucieczce z obozu, od maja 1945 r. dowódca kompanii, a od września 1946 zastępca dowódcy 9. Batalionu Strzelców Flandryjskich I Dywizji Pancernej gen. Maczka. Po powrocie do kraju w maju 1947 r. Bolesław Kontrym pracował w Ministerstwie Aprowizacji. Aresztowany przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa 13 października 1948 r. Po prawie 4-letnim ciężkim śledztwie Bolesław Kontrym wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Warszawie został skazany na karę śmierci. 2 stycznia 1953 r. stracony i pochowany potajemnie w nieznanym miejscu. Mjr Bolesław Kontrym „Żmudzin” 3 grudnia 1957 r. wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Warszawie został pośmiertnie uniewinniony i zrehabilitowany.
(mm)