Drogi na super podglądzie - Aktualności - Komenda Stołeczna Policji

Przejęcie obsługi fotoradarów przez Główny Inspektorat Ruchu Drogowego odciążyło z tych zadań policyjne komórki ruchu drogowego. Na terenie Warszawy po raz ostatni wykonano rejestrację wykroczeń w dniu 10 czerwca 2011 r. W ubiegłym roku wszczęto 8.258 postępowań w sprawach o wykroczenia drogowe popełnione na terenie Warszawy. Nałożeniem mandatu karnego zakończono 6.770 spraw, 1.131 skierowano do sądu. Oddanie zadań związanych z obsługą fotoradarów nie wpłynęło na zmniejszenie obowiązków policjantów wykonujących zadania w Referacie ds. Wykroczeń Wydziału Ruchu Drogowego KSP. Od dnia 14 września 2011 r. rozpoczęto współpracę z Komendami Rejonowymi Policji m.st. Warszawy, obsługującymi system monitoringu wizyjnego. Na podstawie zarejestrowanego materiału w newralgicznych punktach miasta, policjanci ujawniają wykroczenia godzące w porządek i bezpieczeństwo ruchu drogowego. Podstawą do podjęcia czynności wyjaśniających w sprawach o wykroczenia jest również materiał zarejestrowany za pomocą Mobilnego Centrum Monitoringu, który wykorzystywany jest w codziennej służbie przez policjantów warszawskiej drogówki.

Na polskich drogach jak grzyby po deszczu pojawiają się nowoczesne fotoradary oklejone na żółto. O ich rozbudowanych technicznych możliwościach i organizacji pracy Inspekcji Transportu Ruchu Drogowego rozmawiam z Romanem Winiarzem Zastępcą Dyrektora Centrum Automatycznego Nadzoru nad Ruchem Drogowym.

Ile czynnych fotoradarów (oklejonych na żółto) jest obecnie w posiadaniu Inspekcji Transportu Ruchu Drogowego? Ile takich urządzeń planuje się docelowo ustawić?

W sierpniu 2012 r. rozpoczęto realizację zamówienia na 300 fotoradarów. Aktualnie, Inspekcja Transportu Drogowego dysponuje 100 urządzeniami rejestrującymi. Obecnie przygotowywany jest kolejny przetarg (na 100 fotoradarów), natomiast od 2014 r. przewiduje się zakup następnych urządzeń ze środków budżetowych. Docelowo, system będzie składał się z ok. 800 stacjonarnych urządzeń rejestrujących.

Czym charakteryzują się nowe fotoradary, jakie mają parametry techniczne i możliwości?

Dotychczas urządzenia rejestrujące obsługiwane były manualnie przez operatorów urządzeń. Obecnie instalowane działają on-line przesyłając dane do systemu za pomocą modemu stanowiącego integralny element urządzenia rejestrującego.
Nowe urządzenia należą do grupy fotoradarów o najwyższym stopniu zaawansowania technologicznego, jakie dostępne są na polskim rynku oraz posiadają zatwierdzenie typu wydane przez Prezesa Głównego Urzędu Miar. Dzięki zastosowaniu wysokiej jakości aparatu fotograficznego, mogącego dokonywać rejestracji obiektów z częstotliwością 2 zdjęć na sekundę, zapisywane przy pomocy urządzenia fotografie charakteryzują się bardzo wysoką jakością. Urządzenie umożliwia rejestrację prędkości w zakresie od 20 km/h do 250 km/h, o każdej porze dnia oraz nocy (dzięki możliwości zastosowania lampy błyskowej oraz automatycznej korekcie prędkości dozwolonej w godzinach nocnych na obszarze zabudowanym), a wbudowany dysk twardy pozwala na zapis ponad 50.000 zdjęć bez konieczności ich usuwania czy też nadpisywania.
Dzięki wysokiej technologii urządzenia możliwe jest rozpoznawanie numerów tablic rejestracyjnych przy pomocy wbudowanego modułu ANPR (Automatic Number Plate Recognition), rozróżnianie samochodów osobowych i ciężarowych (co pozwala na przypisanie do nich różnych progów prędkości) oraz rejestrowanie danych statystycznych, w tym liczby pojazdów przejeżdżających i liczby pojazdów przekraczających dozwoloną prędkość. Komponenty fotoradaru pozwalają na automatyczne rozpoznawanie kierunku ruchu pojazdów, co skutkuje możliwością dokonywania pomiarów zarówno dla pojazdów nadjeżdżających, odjeżdżających, jak i obu kierunków jednocześnie, a także, dzięki graficznemu przedstawieniu szerokości wiązki radarowej, dają możliwość precyzyjnego wskazania obiektu poddanego pomiarowi prędkości. Dzięki zastosowaniu dedykowanego oprogramowania uniemożliwiono dostęp do danych i ich usunięcie w sposób nieautoryzowany przez osoby do tego niepowołane.
Urządzenie charakteryzuje się trwałością oraz niezawodnością, co zostało potwierdzone przeprowadzonymi w trakcie postępowania testami. O jego wytrzymałości świadczy również fakt, iż w wersji stacjonarnej z masztem z obudową klimatyzowaną umożliwia ono rejestrację naruszeń w zakresie temperaturowym od - 30 C do +60 C, dzięki czemu możliwe jest prowadzenie kontroli ruchu drogowego praktycznie w każdych warunkach atmosferycznych. W przypadku zaniku zasilania, po jego przywróceniu następuje automatyczny restart urządzenia oraz powrót do ostatnich ustawień i konfiguracji.
Nowy sprzęt zapewnia możliwość bezprzewodowej komunikacji pomiędzy Centralnym Systemem Przetwarzania a urządzeniem rejestrującym w obydwu kierunkach, w tym możliwość zdalnej konfiguracji urządzenia rejestrującego oraz bieżącego podglądu rejestrowanego przez urządzenie obrazu, dzięki wykorzystaniu modułu integrującego. Zdalna diagnostyka oraz konfiguracja zostały zapewnione poprzez możliwość połączenia się z Centrum za pośrednictwem sieci LAN, Wi-Fi, GSM, CDMA, LTE, GPRS, EDGE, UMTS i HSDPA.
Wymienione powyżej cechy nowych urządzeń dowodzą, iż ich zakup w ramach budowy Centrum Automatycznego Nadzoru nad Ruchem Drogowym stanowi istotną jakościową zmianę w zakresie sprzętu, jaki wykorzystywany jest przy prowadzeniu kontroli ruchu drogowego przez Inspekcję Transportu Drogowego. Dzięki wysokiej jakości wykonywanych zdjęć oraz możliwości pracy w trybie 24h i automatycznej konfiguracji, zdecydowanie wzrośnie poziom egzekwowania przepisów ruchu drogowego w zakresie jazdy z nadmierną prędkością, mający bezpośredni wpływ na poziom bezpieczeństwa wszystkich uczestników ruchu drogowego.

Czy ustawienia nowych fotoradarów uwzględniają różnicę błędu, np. + 5 km?

Przekroczenie prędkości do 10 km/h włącznie nie jest rejestrowane - jest to wymóg wynikający z art. 129h ust. 5 pkt 3 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908, z późn. zm.).
Ponadto, instalowane stacjonarne urządzenia rejestrujące spełniają obowiązkowe wymagania metrologiczne określone w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 9 listopada 2007 r. w sprawie wymagań, którym powinny odpowiadać przyrządy do pomiaru prędkości pojazdów w ruchu drogowym, oraz szczegółowego zakresu badań i sprawdzeń wykonywanych podczas prawnej kontroli metrologicznej tych przyrządów pomiarowych (Dz. U. Nr. 225, poz. 1663) oraz ustawie z dnia 11 maja 2001 r. Prawo o Miarach (Dz. U. z 2004 r. Nr 243, poz. 2441, z późn. zm.).
Na podstawie wymienionych przepisów Urząd Miar wystawia dla każdego z nowo instalowanych urządzeń rejestrujących świadectwo legalizacji pierwotnej, które gwarantuje prawidłowość dokonywanych pomiarów prędkości.

Czy fotoradary nie oklejone żółtą taśmą mogą na chwilę obecną jeszcze funkcjonować, jeśli tak, w jakich okolicznościach?

Zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 22 czerwca 2011 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drodze (Dz. U. Nr 133, poz. 772), obudowy stacjonarnych urządzeń rejestrujących zainstalowane w pasie drogowym przed wejściem w życie rozporządzenia, które nie spełniają określonych w nim wymagań (w tym w zakresie oznakowania barwą żółtą) mogą być wykorzystywane przez okres 36 miesięcy od dnia jego wejścia w życie.

Czy swoje fotoradary mogą nadal ustawiać straże gminne na drogach lokalnych?

Tak, ustawa z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 225, poz. 1466) nadaje takie uprawnienia w art. 129b strażnikom gminnym (miejskim).
Należy zaznaczyć, że strażnicy gminni (miejscy) mogą dokonywać kontroli przy użyciu przenośnych lub zainstalowanych w pojeździe urządzeń na drogach gminnych, powiatowych i wojewódzkich oraz krajowych w obszarze zabudowanym, z wyłączeniem autostrad i dróg ekspresowych. Każdorazowa kontrola przy użyciu takich urządzeń musi być oznakowana, a czas i miejsce kontroli muszą zostać uzgodnione z właściwym miejscowo komendantem powiatowym (miejskim) Policji lub Komendantem Stołecznym Policji. Odnosząc się natomiast do stacjonarnych urządzeń rejestrujących (fotoradarów) należy wskazać, iż zgodnie z art. 20b ust. 2 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115, z późn. zm.) „zarządcy dróg instalują lub usuwają stacjonarne urządzenia rejestrujące lub obudowy na te urządzenia na wniosek Głównego Inspektora Transportu Drogowego lub z inicjatywy własnej, za zgodą Głównego Inspektora Transportu Drogowego.”
Jak wyglądają prace przy usuwaniu pustych skrzynek na fotoradary, tj. ile zostało już zdemontowanych, a ile pozostało do usunięcia?
Do końca 2012 r. planuje się na terenie całego kraju likwidację ok. 200 obudów wraz z konstrukcjami wsporczymi, które nie są przewidywane do wykorzystania w działaniach Centrum Automatycznego Nadzoru nad Ruchem Drogowym.

Ile czasu mija od momentu wpływu informacji do Centrum Automatycznego Nadzoru nad Ruchem Drogowym z fotoradarów do wysłania mandatu do właściciela pojazdu?

Stwierdzenie popełnienia wykroczenia za pomocą urządzenia rejestrującego (np. fotoradaru) następuje w momencie wykonania zdjęcia ujawniającego przekroczenie prędkości. Od tej chwili liczy się – zgodnie z art. 97 § 1 in fine ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2008 r. Nr 133, poz. 848, z późn. zm.) – termin 180 dni umożliwiający ukaranie grzywną nakładaną w drodze mandatu karnego za wykroczenie ujawnione przy pomocy przyrządu kontrolno-pomiarowego lub urządzenia rejestrującego. Co do zasady, zdjęcia z fotoradarów obsługiwanych przez Inspekcję Transportu Drogowego są obrabiane chronologicznie i na bieżąco. Czas prowadzenia takiego postępowania zależy także m. in. od prawidłowego i terminowego wypełniania oświadczeń. Generalnie mandat karny nakładany jest na sprawcę wykroczenia kilka dni po otrzymaniu oświadczenia. Niemniej jednak występują też przypadki wykorzystywania przez właścicieli pojazdów niedoskonałości obowiązującego aktualnie trybu wykroczeniowego, tj. wskazywania kolejnych potencjalnie kierujących pojazdem osób w celu wydłużenia prowadzonego postępowania.

Co zawiera informacja przesyłana do właściciela pojazdu, który dopuścił się przekroczenia dopuszczalnej prędkości?

Skrócony raport z urządzenia rejestrującego zawiera dane dotyczące pojazdu (marka, numer rejestracyjny) oraz urządzenia (m. in. lokalizacja, numer fabryczny), a także popełnionego naruszenia (miejsce, rodzaj naruszenia - o jaką wartość została przekroczona prędkość). Wzór wezwania znajduje się na stronie internetowej GITD pod adresem:
http://www.gitd.gov.pl//content/instrukcja-i-wzory-dokumentow

Ile osób zajmuje się obsługą fotoradarów?

Obsługą techniczną (fizyczna obsługa urządzeń rejestrujących) w GITD oraz prowadzeniem postępowań w sprawach o wykroczenia aktualnie zajmuje się łącznie ok. 70 osób w skali kraju.

Ile dni ma osoba na opłacenie mandatu i w jaki sposób może się odwołać?

Po otrzymaniu mandatu karnego ukarany ma 7 dni na wpłacenie określonej kwoty na wskazany, indywidualnie przypisany numer rachunku bankowego. Zgodnie z art. 101 § 1 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia prawomocny mandat karny podlega uchyleniu, jeżeli grzywnę nałożono za czyn niebędący czynem zabronionym jako wykroczenie. Uchylenie następuje na wniosek ukaranego złożony w zawitym (tj. sztywnym) terminie 7 dni od daty uprawomocnienia się mandatu lub z urzędu.

Kto i w jaki sposób zajmuje się egzekucją niezapłaconego mandatu?

Komórka windykacyjna w GITD wysyła tytuły wykonawcze do Urzędów Skarbowych i te instytucje zajmują się egzekwowaniem należności.
Ile mandatów Inspekcja wystawiła do tej pory (od lipca 2011 r., kiedy uzyskała nowe uprawnienia)?

Od 1 lipca 2011 r. Inspekcja Transportu Drogowego wysłała łącznie ok. 225 tys. wezwań do właściciela pojazdu do wskazania kierującego pojazdem w chwili popełnienia wykroczenia. We wszystkich tych sprawach Centrum Automatycznego Nadzoru nad Ruchem Drogowym prowadzi postępowania wyjaśniające kończące się wystawieniem mandatu bądź skierowaniem do sądu wniosku o ukaranie.
Ile wynosił rekord przekroczenia prędkości i gdzie go ujawniono?

Do największego przekroczenia (pojazd jechał z prędkością 200 km/h przy ograniczeniu prędkości do 50 km/h) doszło w Lipnie w ciągu drogi krajowej nr 5 (10 lipca 2012 r).
Kontrole prowadzone prze Inspekcję obejmują również odcinkowe pomiary prędkości. Na jakich odcinkach dotyczy to samochodów osobowych lub gdzie w najbliższym czasie zostanie wprowadzona taka kontrola?

W ramach budowy systemu automatycznego nadzoru nad ruchem drogowym Inspekcja Transportu Drogowego przewiduje zakup urządzeń do odcinkowego pomiaru prędkości. Urządzenia te będą montowane zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami, określonymi w rozporządzeniu z dnia 17 czerwca 2011 r. w sprawie warunków lokalizacji, sposobu oznakowania i dokonywania pomiarów przez urządzenia rejestrujące (Dz. U. Nr 133, poz. 770). Opierając się na przytoczonym akcie, stacjonarne urządzenia rejestrujące, które ujawniają naruszenia przepisów ruchu drogowego na określonym odcinku drogi, mogą być instalowane w szczególności na odcinkach dróg: krętych, w remoncie lub przebudowie, w obszarze zabudowanym, ekspresowych i autostrad pomiędzy węzłami, w tunelach oraz na mostach. Dodatkowo należy podkreślić, iż długość odcinków objętych kontrolą nie może przekraczać 10 km (w obszarze zabudowanym) lub 20 km (poza obszarem zabudowanym). Jednocześnie należy zaznaczyć, że prowadzone przy pomocy takich urządzeń kontrole będą obejmować zarówno pojazdy osobowe, jak i ciężarowe.

Elżbieta Sandecka-Pultowicz

Elektroniczna wersja „Stołecznego Magazynu Policyjnego”: http://magazyn.policja.waw.pl
Zdjęcie ze strony www.gitd.gov.pl