Rzeczny jubileusz
W trudnym czasie nastał nam jubileusz – 100 lat Policji Rzecznej i działalności komisariatu nad Wisłą. 1 kwietnia 1920 roku Straż Rzeczna została przekształcona w Policję Rzeczną, która od tego momentu do dnia dzisiejszego pełni szczególną rolę w stołecznej Policji. Większość uroczystości i wydarzeń zostało odwołanych lub wstrzymanych, aby wszystkie siły poświęcić walce z epidemią. Kiedy świat wróci do swojego normalnego biegu, będziemy mogli świętować stulecie Komisariatu Rzecznego.
Bieg historii policji rzecznej nierozerwalnie łączy się z biegiem nurtu Wisły. To Ona jest dla tej formacji opiekuńczą matką, zrzędliwą żoną i rozkapryszoną kochanką. Aby prześledzić dzieje stuletniej już specjalistycznej jednostki, trzeba zacząć u samego źródła i dać się ponieść nurtowi, by z jego biegiem odkrywać kolejne karty historii. Dumni z tego, co już za nami, staramy się podtrzymywać opinię o szczególnej jednostce walczącej z wodnym żywiołem. Bo ten bieg nie ma nadal swojego końca...
„W żmudnej pracy układania cegiełki po cegiełce wznosi się olbrzymi gmach Rzeczypospolitej. W zakresie organizacji Policji Państwowej uczyniono krok naprzód w skoordynowaniu policji wodnej. Ma ona niewątpliwie znaczenie pierwszorzędne, jeżeli się zważy, że rzeki, jeziora i morza staną się wkrótce głównemi arteriami życia kraju. Aby takiemi się stały należy je uregulować nie tylko pod względem technicznym, lecz i społecznym. To zadanie ma wypełniać policja wodna. Jak wiadomo ogniskuje się ona w specjalnej komendzie policji wodnej przy Komendzie Głównej P.P. Po ukonstytuowaniu organizacji tej w Warszawie, poczęto promieniować na cały kraj, uzgadniając procedurę i atrybuty”. (Gazeta Policji Państwowej nr 24 z 1920 roku, s.11)
Początki...
Bezpośrednio po I wojnie światowej na terenie Polski działało wiele organizacji służby bezpieczeństwa, a wśród nich Straż Rzeczna. Straż Rzeczna, licząca 30 funkcjonariuszy, była formacją zbrojną z obszarem działania ograniczonym wyłącznie do Wisły. Wraz z odzyskaniem niepodległości na odzyskanych terenach Rzeczypospolitej powstała z dniem 24 lipca 1919 roku Policja Państwowa. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych wydane na podstawie Ustawy z dnia 24 lipca 1919 roku o Policji Państwowej powołało „dla zapewnienia bezpieczeństwa, spokoju i porządku publicznego na drogach wodnych (...), specjalne oddziały Policji Państwowej, których działalność ogranicza się w zasadzie na koryto rzeki, pas nabrzeżny, przystanie i porty”. Oddziały te podlegały okręgowym komendom Policji Państwowej.
Rozporządzeniem wykonawczym Ministra Spraw Wewnętrznych, wydanym w porozumieniu z Ministrem Robót Publicznych z dnia 26 lutego 1920 roku przekształcono Straż Rzeczną, pełniącą służbę na Wiśle i podległą Ministrowi Robót Publicznych z dniem 1 kwietnia na policję państwową, pozostającą pod nadzorem Ministra Spraw Wewnętrznych. Przy komendzie głównej ustanowiono Urząd Nadkomisarza Inspekcyjnego Policji Państwowej, który miał uczestniczyć m.in. w komisjach kwalifikacyjnych i oraz współdziałać w obsadzaniu komisariatów i posterunków rzecznych w porozumieniu z odnośnymi komendantami okręgowymi. Funkcjonariusze komisariatów rzecznych rekrutowano spośród zgłaszających się kandydatów oraz funkcjonariuszy zlikwidowanej Straży Rzecznej. Stworzono cztery okręgi (krakowski, kielecki, lubelski, warszawski), w obrębie których tworzono posterunki wodne.
Do szczególnych obowiązków funkcjonariuszy policji państwowej rzecznej należały m.in.: ochrona porządku i bezpieczeństwa publicznego w zakładach i urządzeniach portowych w porozumieniu z organami żeglugi oraz udzielanie pomocy organom żeglugowym, nadzór nad wykonywaniem przepisów o ochronie rybołówstwa, zapobieganie zanieczyszczeniu, zamulaniu oraz zatruwaniu drogi wodnej, służba ratownicza i czuwanie, by w miejscach uznanych za niebezpieczne lub zakazane, nie kąpano się lub nie pojono zwierząt.
Posterunek rzeczny w stolicy podlegający pod okręg warszawski z polecania komendanta głównego P.P. został z dniem 1 lutego 1921 roku włączony do komendy P.P. policji okręgu VI m.st. Warszawy. Terytorium tego komisariatu obejmowało rzekę Wisłę z jej pobrzeżami po prawej i lewej stronie w obrębie tzw. Wielkiej Warszawy (od Modlina po Górę Kalwarię). Lokal komisariatu wodnego mieścił się przy ulicy Rybaki, funkcję kierownika powierzono tymczasowo aspirantowi Stefanowi Rajnhardtowi, a nadzór inspekcyjny komisarzowi Zygmuntowi Kudelskiemu.
(...) o dalszych losach Policji Rzecznej przeczytacie juz w krótce.
Zapraszamy do lektury wydania specjalnego Magazyny Stołecznego Policji w całości poświęconemu jubileuszowi Komisariatu Rzecznego. Znajdziecie w nim wiele interesujących ciekawostek z przeszłości, ale także plany na przyszłość. Dodatkowo dzięki umieszczonym zdjęciom będziecie mogli uzmysłowić sobie jakie zmiany dokonały się podczas stu lat działalności Komisariatu Rzecznego Policji w Warszawie.
podkom. Kinga Czerwińska
