Czym jest szalbierstwo?
Niewiele osób wie, że notoryczna jazda komunikacją bez biletu jest wykroczeniem – tzw. szalbierstwem, opisanym w art. 121 kodeksu wykroczeń. Podróżny, który po raz trzeci w ciągu roku wyłudza przejazd, a wcześniej nie uiścił dwukrotnie nałożonej kary pieniężnej, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.
Według słownika szalbierstwo to wyzyskanie czyjejś niewiedzy, naiwności dla własnych zysków; oszustwo; szachrajstwo; wyłudzenie czegoś bez zamiaru zapłacenia za to, będące czynem karalnym. W obecnie obowiązującym systemie prawnym zachowanie takie jest kwalifikowane jako wykroczenie określone w art. 121 kodeksu wykroczeń w brzmieniu:
§ 1. Kto, pomimo nieuiszczenia dwukrotnie nałożonej na niego kary pieniężnej określonej
w taryfie, po raz trzeci w ciągu roku bez zamiaru uiszczenia należności wyłudza przejazd koleją lub innym środkiem lokomocji, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.
§ 2. Tej samej karze podlega, kto bez zamiaru uiszczenia należności wyłudza pożywienie lub napój w zakładzie żywienia zbiorowego, przejazd środkiem lokomocji należącym
do przedsiębiorstwa niedysponującego karami pieniężnymi określonymi w taryfie, wstęp na imprezę artystyczną, rozrywkową lub sportową, działanie automatu lub inne podobne świadczenie, o którym wie, że jest płatne.
§ 3.W razie popełnienia wykroczenia określonego w § 2 można orzec obowiązek zapłaty równowartości wyłudzonego mienia.
Istotne jest stwierdzenie, że sprawca wyłudził po raz trzeci w ciągu roku (nie mylić z rokiem kalendarzowym) przejazd płatnym środkiem transportu, należącym do przewoźnika, któremu przysługuje prawo nakładania kar pieniężnych. Oznacza to, że kolejny – trzeci przejazd jest penalizowany, przy czym kary pieniężne nałożone za poprzednio wyłudzone dwa przejazdy nie zostały uregulowane.
Zgodnie z § 2. art. 121 kodeksu wykroczeń na równi z szalbierstwem traktowane jest również wyłudzenia pożywienia w zakładzie żywienia zbiorowego, przejazdu środkiem lokomocji należącym do przedsiębiorstwa niedysponującego karami pieniężnymi określonymi w taryfie, wstępu na imprezę artystyczną, rozrywkową lub sportową, działania automatu lub innego podobnego świadczenia, o którym sprawca wie, że jest płatne. Różnica w tym przypadku dotyczy faktu, że już pierwsze zachowanie polegające na wyłudzeniu wyżej wymienionych świadczeń powoduje odpowiedzialność za wykroczenie.
ac