ZNALEZIONE – NIEKRADZIONE?
Wyobraź sobie taką sytuację… Idziesz ulicą, wokół nie ma żywego ducha. Nagle pod pobliskim drzewem zauważasz leżący na trawie telefon komórkowy. Nie wiesz do kogo należy, gdyż bateria w nim jest rozładowana, co skutkuje tym, że nie masz dostępu do książki telefonicznej znajdującej się w aparacie tej osoby. Co teraz zrobić z telefonem, którego „posiadaczem” mimowolnie się stałeś?
Warto wiedzieć, że sposób postępowania z odnalezionymi cudzymi rzeczami reguluje Kodeks Cywilny, a także Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 czerwca 1966 r.
w sprawie rzeczy znalezionych (Dz. U. nr 21, poz. 141 z późn. zm.).Przepisy zawarte w kodeksie cywilnym stosuje się odpowiednio do rzeczy porzuconych bez zamiaru wyzbycia się własności (czyli zagubionych), jak również do zwierząt, które zabłąkały się lub uciekły.
Po pierwsze należy pamiętać o tym, że jesteśmy zobligowani niezwłocznie powiadomić właściciela rzeczy. Jeśli, tak jak w powyższej sytuacji, nie znamy tej osoby ani miejsca jej zamieszkania, to ciąży na nas obowiązek powiadomienia właściwego organu państwowego (np. Biuro Rzeczy Znalezionych Urzędu m. st. Warszawy czy Policję) w terminie dwóch tygodni od dnia znalezienia przedmiotu. Zaniedbanie tego obowiązku stanowi wykroczenie z art. 125 Kodeksu Wykroczeń .
W Warszawie Biuro Rzeczy Znalezionych mieści się na ul. Dzielnej 15, tel. kontaktowy 22 443-29-60 (do 63). Czynne jest w następujących godzinach: w poniedziałek w godzinach 08:00-18:00, od wtorku do piątku w godzinach 08:00-16:00, soboty i niedziele jest nieczynne.
Należy wiedzieć również o tym, iż po wypełnieniu powyższego obowiązku, znalazca ma także prawa określone w Kodeksie Cywilnym. Pierwsze uprawnia go do rekompensaty finansowej. Tak zwane znaleźne stanowi 1/10 wartości rzeczy (pod uwagę brana jest wartość rynkowa rzeczy z uwzględnieniem stopnia jej zużycia), ale przysługuje jedynie w sytuacji, gdy osoba, która jest w posiadaniu zagubionego przedmiotu, zgłosi swoje roszczenie najpóźniej w chwili wydania rzeczy osobie uprawnionej do jej odbioru (art. 186 Kodeksu Cywilnego). Znalazca może kierować swoje roszczenie o zapłatę znaleźnego bezpośrednio do osoby uprawnionej do odbioru rzeczy lub zgłosić je do organu przechowującego.
Drugie zaś mówi o tym, że w przypadku, gdy właściciel nie odbierze przedmiotu
w ciągu roku od dnia wezwania lub nie ma możliwości go wezwać w ciągu dwóch lat od znalezienia, rzecz ta staje się własnością znalazcy (art. 187 Kodeksu Cywilnego). W sytuacji, gdy oddał je na przechowanie do właściwego organu, to wówczas ma prawo odebrać je za zwrotem kosztów przechowania oraz poszukiwania właściciela.
Nadmienić trzeba, że prawo to nie odnosi się do pieniędzy, papierów wartościowych, kosztowności oraz rzeczy mających wartość naukową lub artystyczną, gdyż w ich przypadku, właścicielem staje się Skarb Państwa. Własnością Skarbu Państwa staje się również przedmiot oddany właściwemu organowi państwowemu – mający znaczną wartość materialną, naukową lub artystyczną – znaleziony w takich okolicznościach, że poszukiwanie właściciela byłoby bezcelowe. W takiej sytuacji znalazcy należy się odpowiednie wynagrodzenie (art. 189 Kodeksu Cywilnego).
Trzeba dodać, iż art. 188 Kodeksu Cywilnego mówi o tym, że, gdy przedmiot zostanie znaleziony w budynku publicznym lub w innym budynku albo w pomieszczeniu publicznym czy w wagonie kolejowym, na statku lub innym środku transportu publicznego np. w metrze, rzecz należy niezwłocznie oddać zarządcy budynku lub pomieszczenia albo też właściwemu zarządcy środków transportu publicznego.
W przypadku Metra Warszawskiego zagubiony przedmiot należy oddać osobie obsługującej kolejkę, dyżurnemu stacji metra bądź do Biura Rzeczy Znalezionych na STP Kabaty ul. Wilczy Dół 5, tel. kontaktowy 22 655-42-42.
Jeśli natomiast, pomimo znalezienia jakiegoś przedmiotu, zaniechamy powiadomienia o tej sytuacji właściwego organu państwowego, czyli pozostawimy rzecz jako „swoją” własność, czyn ten stanowi przestępstwo określane mianem przywłaszczenia (art. 284 § 3 Kodeksu Karnego). Karą przewidzianą za przywłaszczenie jest grzywna, ograniczenie wolności albo pozbawianie wolności do roku.
ns